maandag 28 juli 2008

het vervolg

Het verschil tussen denken en doen blijkt maar weer eens. Ondanks mijn voornemen om mijn blog bij te werken duurt het nu toch zomaar twee weken voordat ik het aan het digitale papier toevertrouw. Geeft niet voor mij, maar zegt wel iets over mijn discipline. Jezelf dit afvragen is ook al refelectie, dus ik ben goed bezig...
Terug in de tijd, want hoe word ik coach blijft de vraag. Door mee te draaien, mee te doen en mee te geven (van trainingen). Hieronder mijn verslag en leerervaringen. Ik moet er wel bij vertellen dat ik nu vanuit ander perspectief kan beoordelen wat er toen plaatsvond, dan wanneer ik het direct had gedaan.
Op maandag 28 april mocht ik mij melden in Hotel Sparrenhorst om mee te draaien bij J. De opleiding betrof Leergang voor Managers. Ik heb de verleiding kunnen weerstaan om niet gelijk het hele draaiboek te lezen. Voor mij was alles dus nieuw. Dus ook de wandeling van het station naar het hotel met een rolkoffertje achter me en de afwezigheid van huis van twee dagen. De kennismaking met de deelnemers in de bar maakte me eigenlijk nog nieuwsgieriger, wat beweegt die mensen? Zij willen coachend werken als manager. Hoe worden zij coach? Het eerste contact was goed. Nieuwe mensen is wel spannend, ik heb er weinig moeite mee. J. haalde ons op en beneden in de 'blauwe ruimte' namen we plaats. Ik kreeg even de gelegenheid mezelf voor te stellen en mijn rol te verduidelijken. J. had in het blok ervoor al aangekondigd dat ik erbij zou zijn, dus mijn aanwezigheid was geen verrassing.
J. vroeg naar de reacties nav. het eerste blok. Ik bemerkte dat ik gelijk in zo'n groep al oordelen ging vormen over wat voor types het waren. De bij de handjes, de rustige en de stille, de lieve en de slimme. Is dat nou goed of niet goed als coach? Ik liet het maar op me afkomen en gebeuren. Het programma voor die twee dagen passeerde de revue en de leerdoelen werden genoteerd en opgehangen. Verder werd de huiswerkopdracht, de 360 graden feedback, kort besproken vanuit algemeen perspectief. Dus geen persoonlijke zaken. J. ging kort in op het fenomeen coachen op competenties en ieder bedrijf heeft vanuit de eigen invuling van de missie en visie zijn organisatie doelen bepaald. Die doelen zijn weer bepalend voor de afdelings -of teamdoelen. En daar heb je als manager mee te maken. Welke competenties zijn van belang om je afdelings doelen te halen. Hoe werk je daar als manager mee? Welke meetlat is nodig, en hoe wordt gemeten. De deelnemers moesten eerst in tweetallen hun leerdoelen formuleren en bespreken. Belangrijkste vraag was: welke gedrag vanuit coachprofiel past bij de door jou aangegeven leerdoelen? Ik had in de week voor deze tweedaagse al een uitgebreide verhandeling van Ma. gekregen over de vier succesfactoren, maar ik had ze nog niet helemaal kunnen plaatsen in de werkpraktijk. Nou hier was ie dan...Mijn eigen leerdoel was om in die twee dagen te zien hoe een tweedaagse nu eigenlijk werkt. De verhouding theorie en praktijk, het programma, de opzet en inhoud. De werkwijze van J. Hoe is haar aanpak? Welke vragen stelt ze? Hoe ga je coachend om met vraagstukken en vooral, en dat vond ik erg moeilijk, hoe leg je het eigenaarschap bij de ander? Nu dat heb ik echt wel gezien bij J. Knap om dat eigenlijk zo makkelijk bij de groep te leggen. Makkelijk...in coaching heet dat dat de coach lui lijkt.
De eerste modellen volgden: de Gouden Driehoek (GD) en de STAR. J. had me vantevoren al verteld dat deze tweedaagse niet heel spannend was, omdat het meer intrumenteel was, ze vond het zelf ook minder leuk om te doen. Ze liet daarom de theorie al gauw plaatsmaken voor praktische sessies. En daar kwam bij mij echt wat los. Dit is coachen. Zo'n GD, je hebt echt goud in je handen. Vanuit het systeemdenken is de GD echt een manier om het hier en nu te koppelen aan daar en dan. Wat nu hier gebeurd tussen twee mensen is dat herkenbaar voor een situatie in het werk? Ik werd getriggerd tijdens de oefensessies (als observant) om iets te willen zeggen over de oefening. Wat in mij roept zo iets op? Nu zeg ik dat ik veel beter begrijp dat ik die interventie wilde doen... te laten zien dat ik het beter wist en hun daarmee kon helpen...maar oeps, dat is niet wat coaching is...Wist ik veel, het kwam wel goed over. Leermoment, want de drama driehoek kende ik toen nog niet, maar achteraf was ik wel de redder en dan zit je dus wel in die dramadriehoek. Een goed coach blijft eruit. Daarnaast ervaarde ik heel duidelijk zaken als projectie en overdracht.
De STAR toepassen vanuit een recente situatie, vanuit ik beschreven en in tegenwoordige tijd, zo kende ik hem nog niet, en leuk om te zien hoe er dan met drietallen op geoefend wordt. Natuurlijk interesseert de theorie me wel, want het geeft je altijd de basis van je kennis en die heb je straks als coach echt nodig. ik zoek algauw naar verdieping achter zo'n theorie, waarom? is dat onzekerheid, is dat omdat ik meer wil weten, dan een ander, is dat om mij boven een ander te plaatsen? Nou dat heb ik wel altijd zo gezien. Mooi om eens te onderzoeken....

woensdag 16 juli 2008

reflectie

Drie maanden plus een dag geleden ben ik gestart bij SchoolvoorCoaching. Om precies te zijn op maandag 14 april 2008. Een van de eerste dingen die ik op die dag deed was een datum prikken, drie maanden later, om 's rustig terug te kijken. Een moment van reflectie, wat is er gebeurd, wat zijn mijn ervaringen en hoe ontwikkel ik mezelf. Mijn belangrijkste vraag was toen: hoe word ik coach. Tenminste voorzover ik die term niet al aan mezelf toedichtte. Ik was al coach, maar dan op mijn manier. Meer oppervlakkig (en daar kom ik straks nog op terug) en vooral niet het perspectief vanuit de SchoolvoorCoaching. Wel enkele overlappen en wel nog veel onbekend terrein. Les 1, er zijn meerdere definities voor een coach!
Uit oogpunt van persoonsbescherming gebruik ik geen volledige namen. Ik ben me er volledig van bewust dat mijn ontwikkeling tot coach bij SchoolvoorCoaching met dit blog openbaar is. Vanuit dat perspektief wil ik hier melden dat ik dit in eerste instantie voor mezelf doe en wie weet doe ik er nog ergens iemand anders een plezier mee.
Ik schrijf in de verleden en tegenwoordige tijd, omdat ik dat prettiger vind en het verleden daarmee makkelijker naar het heden terughaal. De tijd die ik beschrijf in deze reflectie bestrijkt meer dan een half jaar. Ik weet dat daardoor, in het nu, bepaalde aspecten/onderwerpen al anders beschreven worden dan dat ik ze toen heb ervaren.

Nu terug in de tijd.

Waar het begint...Het begint ergens vlak na de laatste chemokuur van mijn vrouw, ergens in september 2007. Datum weet ik niet meer. Ik wil iets anders, was mijn gedachte. Ik wil iets doen waarbij ik op een andere manier aan de gezondheid van mensen kan bijdragen. Twintig jaar heb gewerkt in health promotion. Coaching betekende voor mij mensen op het juiste spoor brengen met hun gezondheid. Van besef tot en met gedrag. Dat coaching er al inzat wist ik wel want ik las er alles over en paste zoveel als mogelijk toe in mijn commerciele functies. En wat mooi als je dan ook mensen zover kan krijgen dat ze je product kopen en gebruiken. Mensen in beweging krijgen.....dat deed ik dus al...echter met een ander product en met andere bedoelingen. Leuk om te beseffen dat met coaching ook mensen in beweging worden gebracht. Wel op een andere manier...voor mijn gevoel eerlijker, bestendiger en beter voor de omgeving.
Iets anders doen, met coaching! Dat is wat ik wilde...ik droomde ervan....ik wilde hier echt iets mee, maar hoe? Durven.....Brutaal een paar brieven sturen naar bureau's is een optie. Kijken of ik op gesprek kom en dan kijken of er een match is. Dan zie ik verder. School voor Coaching, de bron van coaching in NL stond op de eerste plaats. Bij een instituut werken met een heldere visie en waar heel veel naar gerefereerd wordt, daar wil ik naartoe. Een brief naar het ingehuurde bureau om iemand te zoeken voor School voor Coaching was al onderweg voordat ik er erg in had. Brief leidde tot niets, de betreffende koppenjager zei dat er al iemand was gevonden en zat niet te wachten op een open brief. Dan maar eens direct bellen. Het beste was om een brief naar H. te sturen. Dat heb ik gedaan op 8 oktober en op 2 november zaten we in gesprek. Op 10 december een assesment en op 12 december het persoonlijke bericht van H. dat ze graag met mij verder wilden praten. Doen dus....Dromen, durven en doen om met de woorden van Ben Tiggelaar te spreken. Het klopt allemaal wat hij schrijft, onbewust leid je wens tot je doel, als je maar doorzet en de omgeving kiest waarin je gestimuleerd word.
Op woensdag 30 januari ten kantore in Leiden het contract getekend en op 31 januari mijn ontslag ingediend bij werkgever. Wat er in de tussentijd bij die werkgever gebeurd is laat ik nu nog in het midden, maar zal er later wel hier en daar op terugkomen.

Op 14 april reed ik in de trein (ja Norbert in de trein, dat kan ook....) naar Leiden. Leiden? Eigenlijk wel een mooie plaats, waar gaat deze plaats mij naartoe leiden? Ik dacht aan wat er allemaal zou gaan gebeuren. Hoe gaat zo'n eerste dag? Ik moest denken aan mijn adjudant op het sportbureau in 1987, adjudant de V. in Hollandse Rading. Ik zat in het zmv (=zware militaire vaardigheid) team van de kazerne en hij trainde ons op de meeste onderdelen, zo ook het zwemmen met hindernissen. Hij zei altijd een hindernis is geen hindernis, je moet dat anders bekijken, een hindernis is een hulpmiddel om te versnellen. En zo leerde ik in recordtijd de zwemafstand met hindernissen te nemen, zelfs sneller dan gewoon het baantje zweemmen! De eerste dag is een hindernis die volbracht moet worden in een nieuwe baan. Er zullen nog veel hindernissen komen, want ik begin onderaan. Elke hindernis zien als een uitdaging, als een kans, als een stapje voorwaarts om coach te worden. Wat mooi! Die eerste dag was fantastisch en eigenlijk weet ik het ook wel, spannend omdat het gewoon de eerste dag is, onbekende mensen, onbekende omgeving, onbekende procedures etc. Maar dat verandert op het moment dat het plaatsvind.


Eerst een welkom van H. met een gesprek en daarna een gezamenlijke kop koffie met iets erbij om mij voor te stellen aan kantoormensen. Wat een warmte! Hoe kan een bedrijf nu in zo'n korte tijd zoveel indruk maken. Goh wat was ik hier aan toe, wat een beloning eigenlijk. Hoe word ik coach, maar nu wil ik zsm. coach worden, dacht ik. Een meeting met een deel van de coaches over de inhoud van het opleidingengebouw voor 2009 woonde ik bij en mooi hoe de taal van coach gesproken werd. Met respekt, met een luisterend oor, met begrip. Dat went heel snel! De eerste dag kreeg ik een tas met boeken en mappen...lees dat maar vast door....Nu begrijp ik deze bagage wel, maar toen dacht ik waar ga ik beginnen? Als je een tafel vol lekker eten voor je hebt staan, weet je dan waar je moet beginnen? Volgens mij begin je dan bij iets wat je gelijk lekker vind. Ma. mijn collega op de kamer was Jung aan het lezen en hij had niet echt een antwoord op mijn vraag waarmee te beginnen....Misschien begon daar al het eigenaarschap? Ik kwam 's avonds thuis en barstte van de energie! Geweldig toch. Ik begon te lezen in teamcoaching, want daar had ik al eerder in gelezen toen ik het boek leende van Mo., een vriendin van mij.

De eerste week was veel kennismaken en orienteren in de kantooromgeving.
Van Ma. leerde ik gelijk de principes van SvC. De flipover bleek een belangrijk instrument. De SvC pyramide! Wat goed. Een pyramide is zo'n prachtig fenomeen. In de oudheid bevatte het geheimen die pas tot de vorige eeuw geheim gebleven zijn. Een pyramide bevat een schatkamer, ergens middenin, maar waar? Ook de SvC pyramide staat als een huis, bevat vele geheimen en kent mooie verbanden, een solide basis en een top die precies de kern draagt van het coaching. Opvallend waren de driehoeken. Driehoeken komen bijna als een golfbeweging terug in het hele theoretische kader. Nu besef ik me ook nog eens dat zelfs een golfbeweging terug te brengen is tot meerdere achtereenvolgende driehoeken! Wie weet betekent dat nog iets. Ik snapte in elk geval het kader en hoe de verschillende onderdelen zich tot elkaar verhouden. De basis van het systeemdenken en carl g. jung. Het middendeel met de pijlers met interactie, resultaat en zingeving. De top met de succesfactoren van het hier en nu, de meetlat, de ijsberg en eigenaarschap. Leren door soms diep in de ijsberg te gaan. Te luisteren naar je gevoel. Weten wat je in de weg zit of wat niet. Ik raak makkelijk ingezogen, maar dat blijkt een valkuil! Hoe kun je je opvattingen even opzij zetten....? En niet ingezogen worden. Maar hoe kan dat? Een coach is toch ook maar een mens. Mooie vragen, hier moet ik wat mee.

De tweede week begin al gelijk met een dagje meelopen met A. Mee naar de Hongaarse ambassade waar een belangrijk erkenningskruis werd uitgereikt. A. was hiervoor uitgenodigd. In de middag mee naar Doorn voor besprekingen met stichting coach. Leuk om kennis te maken in een ander verband met deze business. Leuk om te zien dat mensen op een andere manier met elkaar omgaan.
Het lezen en de verdere verdieping was een belangrijke tijdsbesteding.
De oude Norbert kwam ook af en toe om de hoek kijken, goh doen jullie dat zo en zo, goh dat kan toch anders, dat zou ik zus en zo doen. Wat kan ik toevoegen, waar liggen meer kansen? Tegelijkertijd draagt die vraag niet bij aan mijn ontwikkeling, ik wil de praktijk in!
Op 24 april mijn eerst intro-workshop meegedaan. A. en Ma. stonden voor de groep en hier zag ik de praktijk voor het eerst. Zonder commercieel te zijn of te doen, toch mensen laten kennismaken met coaching. Dat maakte indruk. Stukje theorie afgewisseld met praktische oefeningen. De voorbeelden met individuele coaching en teamcoaching waren mijn eerste tastbare voorbeelden met coaching. In de oefensessie met individuele coaching kwam ik als observant in aanraking met een coach en gecoachte. Dat leek wel erg complex zeg, ik zat constant te denken hoe krijgen we die gecoachte geholpen. Dat denken leidde me tegelijk helemaal af. Dat was dus niet zoals het hoorde. Nog net effe te weinig vat op het coachvak. Wat jammer van het gehei. Het heien was als een heartbeat zei A. Eigenlijk wel mooi. Maar prettig was het niet. Dat bleek ook wel uit de evaluaties. Direct hierna werd dan ook besloten de intro workshop verplaatst naar andere locatie.
Het lezen gaat me goed af, wat een plezier om te lezen. Wat een kennis!
Hoe word ik coach? Niet alleen maar door lezen. Door te oefenen, nog 's te oefenen, feedback krijgen, te bevragen etc.